Fatih Kulturhaus e.V. Berlin

CUMA HUTBESİ

Sünnete İttiba ve Bidatlardan İctinab

07 Ekim 2021

Aziz Müslümanlar!

Allah Teâlâ insanlığın kurtuluşu ve saadeti için bir rehber olarak Kur’ân-ı Kerîm’i göndermiş, onun nasıl yaşanacağını ise Peygamber Efendimiz ﷺ göstermiştir. Yüce Rabbimizin ifadesiyle, “İçinizden Allah’ın lütfuna ve ahiret gününe umut bağlayanlar, Allah’ı çokça ananlar için hiç şüphe yok ki, Allah’ın Resulünde güzel bir örneklik vardır.”[1] Yani sünnet, Kur’ân-ı Kerîm’in Hz. Peygamber ﷺ tarafından yaşanmış şeklidir. Sünnet malzemesi ise ulemanın titiz çalışması sonucu tespit edilmiş ve yazıya geçirilmiştir. Yüce Kitabımızda Allah’ın Hz. Peygamber ﷺ’e itaati, ona ittibâ etmeyi, yani onun izinden gitmeyi, onu örnek almayı, onun verdiği hükme rıza gösterilmesini emretmesi son derece önemlidir. Onun Kur’ân-ı Kerîm’i açıklama ve tebliğ ile vazifeli oluşu sünnetin herhangi bir veri kaybı olmaksızın kayda geçirildiğini ve korunduğunu gösterir. Aksi hâlde Rabbimizin bu emirlerinin pratik bir karşılığı olmazdı. Esasen Kur’ân-ı Kerîm’in Allah Teâlâ’dan geldiği şekliyle korunmuş olması, hadislerin de tespit edilip yazıya geçirilmesi Muhammed ümmeti olarak bizlerin bir ayrıcalığıdır.

Muhterem Müminler!

Kur’ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamber ﷺ bu dinin sınırlarını belirlemişlerdir. Ona ilave yapamayız ve eksiltemeyiz. Zira her türlü ilave bidattır ve bidat da Hz. Peygamber ﷺ tarafından yasaklanmıştır. Hadîs-i şerîfte ifade edildiği üzere, “Dinin özünde olmadığı hâlde sonradan dine dâhil edilen her şey bidattır.”[2], “İşlerin en kötüsü de bunlardır.”[3] ve “Bidat dalalettir.” yani sapkınlıktır.[4] Fakat âlimlerimizden bazıları bidat konusunu iyi ve kötü bidat olarak ele almışlardır. Efendimiz ﷺ’in dalalet olarak nitelendirdiği ise tam olarak kötü bidatlardır.

Yani eğer ki dinimize bir şey dâhil edersek, o dâhil ettiğimiz şey dinimizin bir parçası hâline gelirse ve yapılmadığı takdirde de dinî bir görevi ihmal ediyoruz düşüncesi oluşursa, o zaman bu kötü olan bir bidattır. Kabirlerde mum dikmek ve çaput bağlamak gibi adetler kötü bidata örnek olarak gösterilebilir.

Değerli Cemaat!

Buna karşın Peygamber Efendimiz ﷺ İslam’da güzel bir çığır açana, o çığıra uyanlar bulunduğu sürece sevap verileceğini ifade etmiştir.[5] Nitekim Hz. Ömer (r.a.) da teravih namazını tek cemaatle kılanları görünce, “Bu ne güzel bir bidattır.”[6] demiştir. Yapılmasında mahzur bulunmayan iyi bidata başka örnekler vermek gerekirse; Kur’an’ın bir mushafta toplanmasını, teravih namazının sürekli cemaatle kılınmasını, minare ve medrese inşa edilmesini zikredebiliriz.

Kıymetli Kardeşlerim!

Bununla birlikte, kültürel uygulama kapsamına girmiş olan, belki İslam’ın ilk dönemlerinde uygulamasına rastlanmayan bazı uygulamalar vardır ki, bunlar, güzel bidatler kapsamına alınmışlardır. Bunlara örnek olarak, mevlit geleneği, yöresel bazı evlilik merasimleri, giyim-kuşam biçimleri, cemaatle kılınan namazlardaki müezzinlik uygulamaları, bazı yörelerde cumanın gelişini haber verme anlamında perşembe salâları, cuma namazına belirli bir süre kala namazı hatırlatıcı salâ okunması kültürel uygulamalara birer örnektir. Bunları ihmal etmemeliyiz. Zira bizden sonraki nesillerimizin dinin hayat ile nasıl bağdaşıp harmanlandığına dair güzel örneklere ihtiyaçları vardır.

Bununla birlikte dinin temelini sarsacak bidatlara karşı da dikkatli olmalı, ikisini birbirinden iyi ayırt edebilmeliyiz. Toptan reddedici tutumu da toptan kabul edici tutumu da benimsememeliyiz. Bunun için de Efendimiz ﷺ’i, onun sünnetini ve dolayısıyla da Kur’anımızı iyi tanımalıyız.

Rabbim bizi Efendimiz ﷺ’in yolunda daim kılsın. Kötü bidatların şerrinden muhafaza eylesin. Âmin!

[1] Ahzâb suresi, 33:21

[2] Nesaî, Îdeyn, 22; İbn Mace, Mukaddime, 7

[3] Müslim, Cum‘a, 43

[4] Müslim, Cumu‘a, 43; Ebû Dâvûd, Sünnet, 6

[5] Bkz. Müslim, İlim, 6

[6] Buhârî, Terâvîh, 1

FREITAGSPREDIGT

Der Sunna folgen und die Bida vermeiden

07. Oktober 2021

Verehrte Muslime!

Der Koran ist unser Wegweiser; er führt uns zur ewigen Glückseligkeit. Wie das Wort Allahs im praktischen Leben umzusetzen ist, lernen wir durch die Sunna unseres Propheten (s). Im Koran heißt es: „In dem Gesandten Allahs habt ihr wirklich ein schönes Beispiel für jeden, der auf Allah und den Jüngsten Tag hofft und oft Allahs gedenkt.“[1] Was zur Sunna gehört und was nicht wurde von den frühen muslimischen Gelehrten sorgfältig und gewissenhaft festgehalten und niedergeschrieben. Das zeigt auch, dass die Sunna des Propheten von Allah geschützt wird. Die Bewahrung des Korans und die schriftliche Sicherung der Hadithe ist eine Besonderheit der muslimischen Umma.

Liebe Geschwister!

Der Islam ist wie ein großer Rahmen. Innerhalb dieses Rahmens befindet sich alles, was durch Koran und Sunna geregelt ist. Weder darf etwas ergänzt noch gestrichen werden. Der Prophet selbst hat Ergänzungen im Glauben verboten. Gemeint sind Neuerung, also Bid’a. Der Gesandte Allahs sagte: „Alles, was der Religion später hinzugefügt wurde und vorher nicht existiert hat, gilt als Bid’a“[2] „Sie (die Erneuerungen) sind die boshaftesten Dinge“[3] „Jede Bid’a ist eine Irreleitung.“[4]

Die muslimischen Gelehrten unterscheiden zwischen guter und schlechter Erneuerung. Eine Erneuerung so zu leben, als sei sie eine verpflichtende Ibâda gilt als verwerflich. Ein Beispiel dafür ist das Schmücken von Grabstätten mit Kerzen oder Tüchern.

Verehrte Muslime!

Wer im Islam eine gute Tradition einführt, der wird dafür belohnt werden.[5] Als Umar (r) sah, wie eine Gruppe von Muslimen das Tarâwîh-Gebet in einer einzelnen Gemeinschaft verrichtete, sagte er: „Was für eine gute Bid’a das doch ist!“[6] Auch die Zusammenstellung des Korans zu einem Buch, d. h. Mushaf, ist ein Beispiel für eine gute Erneuerung, genauso wie die Einrichtung von Schulen für religiöse Bildung.

Liebe Geschwister!

Außer dem Erwähnten, gibt es auch Praktiken, die vor allem durch die osmanisch-türkische Kultur eingeführt wurden und in der spezifischen Form vielleicht nicht zur Zeit des Propheten (saw) ausgeführt wurden, aber dennoch als gute Erneuerungen gelten. Als Beispiel für diese Kategorie dienen die Kandil-Nächte, Mawlîd-Bräuche, Hochzeitszeremonien und Kleidungssitten, gewisse Handlungen des Muezzins sowie der Ausruf des Salâ am Donnerstag und Freitag. Diese Praxis sollten wir nicht vernachlässigen, denn auch die neuen Generationen brauchen ein Vorbild, wenn es darum geht die Religion im alltäglichen Leben anzuwenden.

Nichtsdestotrotz muss an dieser Stelle klar betont werden, dass Erneuerungen, die dem Kern des Islams widersprechen, deutlich abgelehnt werden müssen. Wichtig ist, den Weg der Mitte zu gehen. Das erreichen wir nur, indem wir die Sunna unseres Propheten und den Koran gut kennen und leben.

Allah möge uns zu jenen zählen, die der Sunna des Propheten folgen. Möge Allah uns vor dem Schaden aller schlechten Erneuerungen schützen. Âmîn!

[1] Sure Ahzâb, 33:21

[2] Nasaî, Îdayn, 22; Ibn Madscha, Mukaddima, 7

[3] Muslim, Dschum‘a, 43

[4] Muslim, Dschum‘a, 43; Abû Dâwûd, Sunna, 6

[5] Vgl. Muslim, Ilm, 6

[6] Buhârî, Tarâwîh, 1